Peter Seeberg (1925-1999) wordt in Denemarken
beschouwd als een van de belangrijkste Deense schrijvers van de 20e
eeuw. Hij studeerde literatuurgeschiedenis aan de universiteit van
Kopenhagen, studeerde af in 1950 en werkte tot aan zijn pensionering bij
verschillende musea in Denemarken en Noorwegen. Als auteur debuteerde
hij in 1956 met de roman Bipersonerne (De bijpersonen). Daarna volgden
nog zeven romans en negen bundels korte verhalen.
Over Bipersonerne schrijft Thorkild Hansen in
Information van 14-11-1956:
"Het verhaal kent geen handeling, maar die is er
in de regel in het leven ook niet, en al helemaal niet bij bijpersonen.
Er worden voornamelijk korte beschrijvingen van situaties gegeven,
zonder commentaar. De schrijver wil objectief documenteren en is
daardoor gedwongen situaties nauwkeurig te beschrijven."
In Information van 15/16-11-1997 schrijft Torben
Brostrøm over de verhalenbundel Halvdelen af natten (De helft van de
nacht) uit 1997 dat Seeberg zich niet bezighoudt met gebeurtenissen,
maar met de afwezigheid van markante handelingen. Vindt er een handeling
plaats wordt veeleer de leegte voor en na de handeling belicht, het
existentiele vacuum.
Peter Seeberg schrijft realistisch, waarbij voor
hem de grote vraag is op welke manier de werkelijkheid vanuit de
literatuur benaderd kan worden. Via dagelijks spraakgebruik en
beschrijving van kleine, dagelijkse gebeurtenissen, waarbij alle
overbodige woorden zijn weggelaten, probeert hij existentiele vragen te
behandelen. In welke relatie staat de persoon in het verhaal tot de
werkelijkheid of is hij/zij een toeschouwer die niet deelneemt aan die
werkelijkheid, maar slechts waarneemt. Het leven wordt in stukjes
beschreven en als een mozaiek weergegeven, waardoor de lezer uitgedaagd
wordt de open tekst mee te construeren. Door zijn methode maakt Seeberg
gewone, dagelijkse dingen en handelingen tot ongewone gebeurtenissen,
zoekend naar de gebeurtenis achter de gebeurtenis, de betekenis achter
de betekenis.
Peter Seeberg experimenteerde met diverse
literaire vormen. In zijn korte verhalen gebruikt hij vormen zoals
necrologieen, informatieverstrekking via de luidsprekers op het station,
kookrecepten of faxen, vaak zonder verteller.
Zijn invloed op de generatie Deense schrijvers
na hem is groot.
Klik hier voor drie tekstvoorbeelden, in mijn Nederlandse vertaling.
Jan Baptist
Oktober 2007
Bron: