Martin A. Hansen (1909-1955) wordt beschouwd als
een van de belangrijkste Deense dichters en schrijvers van het midden
van de 20e eeuw. Opgegroeid in een religieus miljeu, opgeleid
tot leraar in 1930, debuteerde hij in 1935 als schrijver met een roman
in sociaal-realistische stijl. Tijdens de oorlog maakte hij deel uit van
het verzet en schreef artikelen in illegale bladen tegen het nazisme,
waaronder een artikel waarin het likwideren van verraders werd
gelegitimeerd. Tijdens de oorlog gaan zijn werken over in een meer
experimenterende, modernistische stijl. In 1950 verscheen Løgneren, dat
beschouwd wordt als zijn hoofdwerk en een hoofdwerk in de Deense
literatuur. Het was oorspronkelijk geschreven als radiofeuilleton en als
zodanig op de radio uitgezonden. In 1984 verscheen bij Meulenhoff een
Nederlandse vertaling door Gerard Cruys onder de titel De leugenaar.
Martin Hansen heeft altijd geworsteld met de
lichte en donkere krachten in zijn karakter, een worsteling die ook in
zijn werken naar voren komt. Kunst was een ziekte die de kunstenaar
verteerde en tegelijk de perceptie van de kunstenaar scherpte. Zoals hij
zelf schreef in zijn dagboek:
"Kain vluchtte en ontmoette een vrouw van
onbekende herkomst, een vrouw niet geschapen door die oude, strenge en
simpele schepper, waar ons over is verteld. Met haar stichtte Kain een
ras besmet met de last van artistiek inzicht. Slechtst weinigen die een
vel papier kopen en een schrijfmachine huren om in drie maanden tijd een
onsterfelijk werk te schrijven beseffen dit. Maar de Ouden wisten het.
De dichter berijdt Pegasus, de zoon van Medusa de verschrikkelijke, naar
wie niemand kan kijken zonder in steen te veranderen. Medusa de
verschrikkelijke sluimert achter de sluier van de poezie."
Hansens opvatting was dat men niet moest
beginnen met vooropgestelde formuleringen, maar met ervaring. In die zin
was hij existentialist. En voelde hij zich verantwoordelijk, want
verantwoordelijkheid valt niet te ontlopen, hoe zinloos de wereld ook
lijkt. Ook al leidt dit tot lijden en verdriet. Door deze inzichten
ontsnapte Hansen aan zijn nihilisme.
Het is deze innerlijke strijd die hem tot
schrijven dreef.
Jan Baptist, maart 2008
Bronnen:
Dansk Litteratur Historie, deel 4