Wie maakte de runen
Wie maakte de runen op de runensteen van Jelling?
Onderzoek van het Nationaal Museum van Denemarken in Kopenhagen heeft
aangetoond wie de runen op de beroemde runensteen van Jelling heeft
gemaakt.
Zoals elk persoon een eigen handschrift heeft, zo heeft ook elke
runenschrijver een eigen runenhandschrift. Elke steenhouwer houdt de
beitel op een net iets andere manier vast en slaat met de hamer net
even anders op de beitel. Daardoor ontstaan er verschillen in de
hoeken die de gebeitelde runen maken in de steen en in de afstand
tussen de runen.
Met 3D-scanningtechnieken hebben onderzoekers van het Nationaal Museum
kunnen aantonen wie de runen op de Jellingstenen heeft gemaakt.
En zijn naam is: Ravnunge-Tue, een runenmaker uit de
vikingtijd. Zijn naam is bekend onder deskundigen vanwege de
runensteen van Læborg, 30 km ten zuidwesten van Jelling. Op deze steen
heeft hij zijn naam gebeiteld, en het handschrift komt overeen met het
handschrift op de steen van Jelling. Hetzelfde handschrift komt ook
voor de de runensteen van Bække, eveneens in de buurt van Jelling.
Ook de naam Thyra, de echtgenote van Gorm de Oude, koning in Jutland
in de tweede helft van de 10e eeuw, komt voor op deze beide stenen,
evenals op de twee stenen in Jelling. Op de ene steen als de vrouw van
Gorm de Oude en op de andere als de moeder van Harald Blauwtand. De
Harald Blauwtand die heel Denemarken onder zijn gezag wist te brengen,
nadat hij zijn vader Grom was opgevolgd.
Overigens zijn de runen op de steen van Gorm voor zijn vrouw te ver
weggesleten om te kunnen aantonen dat deze runen ook door Ravnunge-Tue
zijn gemaakt.
Thyra wordt dus op vier runenstenen vermeld en dat is meer
dan wie dan ook, waarbij komt dat runenstenen opgericht voor een vrouw
zeldzaam zijn.
De onderzoekers concluderen hieruit dat Thyra in haar tijd een
belangrijk persoon moet zijn geweest.
Jan Baptist, 07-10-2023
Onderstaande foto's zijn van de website van het Nationaal Museum in
Kopenhagen.
Harald Blauwtands runensteen voor zijn vader en moeder:
